Puls Budownictwa

Pierwszy etap Alei Praskich, osiedla Develii na warszawskiej Pradze Południe, otrzymał certyfikat BREEAM Interim. Projekt architektoniczny inwestycji przygotowała pracownia FBT. Aleje Praskie to wieloetapowe osiedle, które Develia realizuje przy ulicy Podskarbińskiej, na granicy Kamionka i Grochowa w Warszawie. W 4- i 6-piętrowych apartamentowcach zaplanowano realizację blisko 1200 mieszkań. W skład I fazy inwestycji wchodzą dwa budynki, w których znajdą się w sumie 132 lokale o zróżnicowanych rozkładach i metrażach. Do wszystkich przypisane będą balkony, duże, zielone tarasy lub ogródki. Miejsca parkingowe w podziemnych halach garażowych zostaną dostosowane do zamontowania ładowarek do pojazdów elektrycznych. W parterowych kondygnacjach znajdą się także powierzchnie usługowe. Centralnym punktem Alei Praskich będzie przestronny, wewnętrzny dziedziniec z dużą ilością drzew i roślin, placem zabaw, siłownią plenerową i tężnią solankową. Główny ciąg komunikacyjny i wnętrza kwartałów osiedla urozmaicą wytłumiające hałas sztuczne pagórki. Powierzchnie zielone zostaną pokryte łąkami kwietnymi, zapewniającymi odpowiednie warunki dla zapylaczy i innych owadów. Pierwszy etap osiedla, który zostanie oddany do użytku w II kwartale 2024 roku, otrzymał certyfikat BREEAM Interim. – Jako Develia przykładamy dużą wagę do poszanowania środowiska naturalnego. Dokładamy starań, aby nasze projekty miały jak najmniejszy wpływ na ekosystem przy zachowaniu odpowiedniego komfortu dla mieszkańców. Certyfikat BREEAM dla pierwszego etapu Alei Praskich jest dowodem na to, że inwestycje Develii cechuje najwyższa jakość. Wystąpiliśmy również o certyfikację drugiej fazy osiedla – mówi Andrzej Oślizło, prezes Develii. Od rozpoczęcia sprzedaży I etapu we wrześniu ubiegłego roku ponad 80 proc. lokali znalazło już swoich właścicieli. Z wprowadzonych do oferty w styczniu br. 169 mieszkań w II fazie osiedla sprzedało się już 25 proc. Deweloper jeszcze w tym roku planuje uruchomienie sprzedaży kolejnego, III etapu.

Na warszawskim rynku biurowym deweloperzy w dalszym ciągu ostrożnie podchodzą do rozpoczynania nowych projektów, zaś najemcy już chętniej podpisują nowe umowy oraz umowy przednajmu. Pierwszy raz od ponad dwóch lat współczynnik pustostanów zanotował spadek. Czy rynek biurowy odczuwa już skutki wojny w Ukrainie i jakie to może mieć przełożenie na przyszłe wyniki? Wolumen nowoczesnej powierzchni biurowej w Warszawie w trzech pierwszych miesiącach 2022 roku powiększył się o około 90 000 mkw. Porównując to z analogicznym okresem w roku ubiegłym wynik był o 60% mniejszy, jednak biorąc pod uwagę skalę powierzchni biurowej w budowie wolumen ten nie był zaskoczeniem dla rynku. Niemal 80% nowej powierzchni zlokalizowane było w Forest Tower (51 500 m kw., HB Reavis) oraz w trzecim budynku kompleksu Lixa (19 500 m kw., Yareal). – Z naszych analiz wynika, że wysoka dostępność powierzchni biurowej na warszawskim rynku (w tym również w nowo oddanych budynkach) pozostanie jedną z przyczyn dalszego ograniczania liczby budów rozpoczynanych w 2022 roku. Ten trend może kształtować również sytuacja w sektorze budowlanym, będąca konsekwencją trwającej od 24 lutego br. wojny w Ukrainie. Następstwem tego są trudności z pozyskaniem materiałów budowlanych (w następstwie zerwanych łańcuchów dostaw), ich dynamicznie rosnące ceny, a także problemy z siłą roboczą w związku z naborem ukraińskich pracowników do armii i ich wyjazdem do Ukrainy. W konsekwencji realizacja kontraktów budowlanych również może ulec tymczasowemu zahamowaniu – wyjaśnia Magdalena Czempińska, Dyrektor w Dziale Badań Rynku w Knight Frank. Na koniec I kwartału na etapie budowy zidentyfikowano 282 000 mkw. powierzchni biurowej, z czego około 183 000 mkw. planowane jest do oddania w kolejnych kwartałach 2022 roku, a kolejne 100 000 mkw. w latach 2023-2024. Można zatem przewidywać, że trend spadkowy rocznej podaży w Warszawie utrzyma się co najmniej do 2023 roku. Podobnie jak w ubiegłym roku, również obecnie lokalizacje centralne dominują w strukturze lokalizacyjnej budowanej podaży, chociaż ich udział spadł z 75% w ostatnim kwartale 2021 roku do 60% na koniec marca 2022 roku. Pozytywne sygnały płyną ze strony najemców, którzy od stycznia do marca 2022 roku podpisali umowy najmu na 273 000 mkw., co było rezultatem 2,5 raza większym niż w analogicznym okresie 2021 roku. Duży wpływ na ten wynik miały dwie umowy typu pre-let zawarte przez podmioty z sektora bankowego: wynajęcie przez bank PKO BP całego, nowo powstającego biurowca Skysawa (35 000 m kw., PHN) oraz wynajęcie 30 000 mkw. przez poufnego najemcę w budynku Forest Tower. Ponadto, podmioty z grupy ING odnowiły istniejące kontrakty oraz powiększyły powierzchnię w budynku Plac Unii (łącznie 23 500 m kw.). – Skala podpisanych umów w pierwszym kwartale cieszy nas, ale wciąż pozostajemy umiarkowanie optymistyczni w zakresie popytu na biura w Warszawie. Można oczekiwać utrzymania aktywności najemców w Warszawie w kolejnych miesiącach 2022 roku, chociaż szacowanie popytu na podstawie danych z jednego kwartału może być obarczone błędem. Nową grupą najemców powierzchni biurowych w Warszawie w kolejnych kwartałach mogą być ukraińskie, białoruskie czy rosyjskie firmy przenoszące swoje biura do stolicy Polski. Kolejne miesiące pokażą z jaką skalą relokacji rynek będzie miał do czynienia – komentuje Izabela Dąbrowska, Dyrektor w Dziale Reprezentacji Najemcy w Knight Frank. Podobnie jak inwestorzy pod względem lokalizacji, najemcy równie chętnie wybierają strefy centralne. Tylko w I kw. 2022 roku stanowiły blisko 80% wynajętego wolumenu. Drugi i trzeci w kolejności pod względem popularności obszar to Służewiec oraz Aleje Jerozolimskie, które osiągnęły udział po ok. 6% (z wynajmem ok. 17 000 m kw. każdy). Na koniec marca 2022 roku na rynku warszawskim do natychmiastowego wynajęcia oferowano 760 000 mkw. powierzchni, co stanowiło 12,2% nowoczesnych zasobów stolicy. W porównaniu z końcem 2021 roku wskaźnik ten obniżył się o 0,5 pp. a dostępna powierzchnia zmniejszyła się o 20 000 mkw. Co więcej, systematycznie spada również dostępność powierzchni biurowej oferowanej w formule podnajmu. Na koniec I kw. 2022 roku na rynku zidentyfikowano ok. 60 000 mkw. takiej powierzchni.

Erbud rozpoczyna kampanię promującą budownictwo wśród kobiet. Spółka wydała książkę dla dziewczynek „Klara buduje”. Inspiracją dla jednej z bohaterek publikacji jest Agata Karczewska, kierowniczka budowy w spółce Erbud. Książka autorstwa Jakuba Skworza, autora m.in. „Mani Skłodowskiej” o Marii Curie-Skłodowskiej, zilustrowana przez Paulinę Derecką, jest adresowana nie tylko do najmłodszych. To historia o budowaniu nie tylko budynków, ale też relacji i pewności siebie. To także opowieść o tym, że warto mieć marzenia, nie bać się wyzwań i konsekwentnie podążać do wyznaczonego celu. - Erbud zmienia świat – budując nowoczesne obiekty, a także kreując sposób postrzegania świata wolny od myślenia w kategoriach ograniczeń i stereotypów. Jednym z nich, całe szczęście powoli przemijającym, jest przekonanie, że istnieją zawody zarezerwowane tylko dla jednej płci i budownictwo do nich należy. I choć na przestrzeni ostatnich lat można zauważyć rosnący odsetek kobiet na uczelniach technicznych, to w tej materii jest wiele do zrobienia – mówi Dariusz Grzeszczak, prezes Erbudu. Według danych GUS i Eurostatu odsetek Polek, które mają wyższe wykształcenie, wynosi 38,8 proc. i jest wyższy niż w przypadku mężczyzn (26,9 proc.), a także od średniej unijnej (35,2 proc.). I choć w 2020 roku kobiety stanowiły 58 proc. ogólnej liczby studentów w Polsce, to na publicznych uczelniach technicznych ich odsetek wyniósł zaledwie 34 proc. – W najbliższych latach na budowach zabraknie pół miliona pracowników. My, jako Erbud, już teraz myślimy o wyzwaniach z tym związanych. Chcemy zadbać o konkurencyjny rynek, a „Klara buduje” jest pierwszym, edukacyjnym krokiem w tym kierunku. Już teraz myślimy o dziewczynkach, które pojawią się na rynku pracy nawet za 20 lat – mówi Agnieszka Głowacka, wiceprezes Grupy, jedna z nielicznych kobiet w zarządach spółek budowlanych w Polsce. Inspiracją dla jednej z bohaterek książki jest Agata Karczewska, kierownik budowy w spółce Erbud. – Jestem żywym przykładem na to, że plac budowy to nie tylko miejsce zarezerwowane dla mężczyzn. Realizacja projektu budowlanego to praca w dynamicznie zmieniających się warunkach, wymagająca zarówno elastyczności, jak i stanowczości. Stanowisko kierowniczki budowy to niezwykle wymagająca praca, która daje jednak wiele satysfakcji. Postrzeganie budownictwa jak profesji męskiej jest nieprawdziwe. To kwestia charakteru, predyspozycji, kompetencji. Nie bójmy się mieć marzenia, konsekwentnie i odważnie podążajmy za ich realizacją, rozwijajmy swoje pasje – zachęca Agata Karczewska, która koordynowała realizację kontraktu Centrum Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego UMK w Toruniu, a obecnie jest kierowniczą budowy projektu „Lidl Oleśnica”. „Klara buduje” to pierwsza z serii książek Erbudu, która będzie poświęcona przedstawieniu branży budowlanej oraz przybliżeniu arkanów tego świata dziewczynkom, tak by w przyszłości rozważyły wybór ścieżki zawodowej związanej z budownictwem. Publikacja została wydana także w języku ukraińskim. Fundacja Erbud prowadzi szeroką akcję pomocową dla uchodźców, w tym pomogła w przeprowadzce do Polski wychowanków podkijowskiego domu dziecka. Książkę będzie można kupić na stronie klarabuduje.pl. Zysk ze sprzedaży zostanie przeznaczony na cele Fundacji: pomoc wychowankom domów dziecka w wejściu w dorosłość. Dzięki uprzejmości wydawcy - spółki Erbud, która przekazała naszej redakcji kilka egzemplarzy książki "Klara buduje" - są one nagrodami w konkursie "Dlaczego plac budowy to miejsce dla kobiet", organizowanym w serwisach społecznościowych na profilach Kompasu Inwestycji: - w serwisie LinkedIn - w serwisie Facebook Regulamin konkursu >>

Panattoni wynajęło prawie 4 500 mkw. w Panattoni Park Kalisz. Kolejnym najemcą kompleksu logistycznego, którego budowa dobiega końca, została Poczta Polska. Panattoni Park Kalisz to kompleks dwóch budynków klasy A, który powstaje zgodnie z formułą Small Business Units (SBU), umożliwiają elastyczne kształtowanie modułów, jego najemcami mogą być zarówno firmy z sektora produkcyjnego, jak i logistycznego, w sąsiedztwie drogi krajowej 25. Deweloper znajduje się na ostatniej prostej budowy Panattoni Park Kalisz – pierwszego kompleksu multi-tenant z powierzchnią klasy A w drugim największym mieście w regionie. W ramach dwóch budynków firma dostarczyła 35000 mkw. Poczta Polska wynajęła blisko 4 500 mkw., z czego ponad 650 zajęły nowoczesne biura. Deweloper dostosował powierzchnię do najemcy i przygotował m.in. rampę boczną oraz pomieszczenie sortowni do korespondencji. Wcześniej Poczta Polska wynajęła ponad 5 000 mkw. w ramach Panattoni Park Białystok. – Nasza kolejna współpraca z Poczta Polska S.A. potwierdza, jak ogromne znaczenie dla usług pocztowych i kurierskich ma rozwój rynków wschodzących. Dostarczając powierzchnie bliżej miast, które jeszcze parę lat temu pozbawione były magazynów klasy A, umożliwiamy sprawniejszą obsługę klienta końcowego. Lokalizacje takie jak: Kalisz, Białystok, Lublin, czy Siedlce to już nie przyszłość, a teraźniejszość sektora magazynowego, dlatego nie dziwią kolejne parki w pełni skomercjalizowane – mówi Katarzyna Osińska, Development Director z Panattoni.

Trei Real Estate Poland wybuduje park handlowy w Ciechanowie. Kolejny obiekt pod marką Vendo Park będzie miał 6000 mkw. przestrzeni handlowej i pomieści 8 sklepów. Deweloper ma w najbliższych planach budowę dwóch parków handlowych, a do końca roku jeszcze czterech. Vendo Park powstanie przy ul. Gostkowskiej w Ciechanowie. Deweloper kupił tam grunty o powierzchni 2,4 ha, na których zbuduje park handlowy liczący 6000 mkw. Obiekt, ze względu na swoją powierzchnię, mieści się w kategorii centrów convenience. Inwestor w ciechanowskim parku handlowym planuje otwarcie ośmiu sklepów. Umowy najmu są już podpisane na 50% powierzchni najmu. Obiekt przyjmie pierwszych klientów w czwartym kwartale 2022 r. – Jako jedni z pierwszych na polskim rynku dostrzegliśmy potencjał mniejszych miast, gdzie sukcesywnie dostarczamy atrakcyjne miejsca zakupów. Ciechanów to dziewiąta lokalizacja w województwie mazowieckim, w której będzie obecna marka Vendo Park. Wcześniej wybudowaliśmy parki handlowe m.in. w Mińsku Mazowieckim, Zielonce, Pułtusku czy Radzyminie. Podstawą naszych inwestycji jest dobrze dobrany zespół najemców, którzy dostarczają różnorodną ofertę – są to zarówno dyskonty, jak i sklepy z elektroniką, odzieżowe, sportowe, drogerie, apteki, a także operatorzy spożywczy – w Ciechanowie będzie to Lidl – komentuje Jacek Wesołowski, dyrektor zarządzający Trei Real Estate Poland. Sieć Vendo Parków liczy obecnie 29 parków handlowych. W 2021 r. Trei zrealizował osiem obiektów zlokalizowanych w Zielonce, Myśliborzu, Koszalinie, Piekarach Śląskich, Oświęcimiu, Inowrocławiu, Radzyminie i Chorzowie. Inwestor rozbudował również Vendo Park w Pułtusku. W tym roku deweloper planuje utrzymać podobne tempo ekspansji. – Aktualnie w budowie mamy projekty w Otwocku oraz Skarżysku-Kamiennej. Wkrótce rozpoczynamy realizację dwóch kolejnych Vendo Parków – w Mielcu i Szczecinie, gdzie uzyskaliśmy już pozwolenia na budowę. W planach na ten rok mamy jeszcze obiekty handlowe, które zbudujemy w Łapach i Zambrowie oraz Siedlcach i Krakowie. Z kolei w listopadzie pozyskaliśmy kapitał na dalszy rozwój w Polsce – w ramach zawartej spółki joint venture z Patron Capital planujemy realizację kolejnych kilkunastu Vendo Parków o wartości 140 mln euro – dodaje Jacek Wesołowski.

Robyg, po przejęciu przez niemieckiego inwestora TAG Immobilien AG, zamierza wejść w segment mieszkań na wynajem i zbudować w ciągu 5 lat 20 tys. lokali. W planach jest także połączenie dewelopera z firmą Vantage. W marcu 2022 r. inwestor TAG Immobilien AG sfinalizował transakcję zakupu 100% akcji spółki Robyg. Tym samym deweloper w najbliższym czasie uruchomi w swojej ofercie segment PRS – mieszkań na wynajem – jednocześnie kontynuując ofertę sprzedaży lokali w czterech miastach w Polsce: Warszawie, Trójmieście, Wrocławiu i Poznaniu. – Sprzedaż 100% udziałów Robyg przez Bricks na rzecz TAG Immobilien AG – jednej zwiodących firm na rynku mieszkań na wynajem w Niemczech, która została sfinalizowana 31 marca 2022 roku – skłoniła nas do analizy naszego banku ziemi i przeznaczenia jego części na mieszkania nawynajem (PRS). TAG kupił już dwa lata temu firmę Vantage w Polsce, a w 2022 roku planujemy połączyć działalność obu firm – dzięki czemu skonsolidowana grupa stanie się największym deweloperem mieszkaniowym na polskim rynku i wyznaczy nowy standard dla PRS. Naszym celem jest posiadanie 20 tys. mieszkań do wynajęcia do końca 2027 roku i równolegle planujemy dalszą sprzedaż mieszkań na poziomie 2500 mieszkań rocznie – mówi Eyal Keltsh, wiceprezes zarządu Grupy Robyg. – Sprzedaż mieszkań w tym kwartale była trudniejsza – wysoki poziom niepewności wynikający z wprowadzenia nowych przepisów podatkowych, wzrostu stóp procentowych i wyższej inflacji, a także nowych regulacji zdolności kredytowej banków doprowadził do presji wśród klientów w zakresie ich możliwości uzyskania finansowania i ich sytuacji finansowej. Wojna między Rosją a Ukrainą i wywołany przez nią kryzys humanitarny oraz uchodźczy również przyczyniły się do niepewności i strachu ludzi. Dodatkowymi wyzwaniami są szybki wzrost kosztów budowy, niedobór materiałów budowlanych, ogólny wzrost cen, niska dostępność gruntów pod budowę w dużych miastach – co prowadzi do niedoboru mieszkań i wzrostu cen. W pierwszym kwartale 2022 roku Grupa Robyg podpisała 638 umów rezerwacyjnych oraz ponad 600 umów deweloperskich iprzedwstępnych wWarszawie, Trójmieście, Poznaniu iWrocławiu. Spółka rozpoznała wprzychodach ok.280 lokali. W 2021 roku Robyg zanotował przychody ze sprzedaży na poziomie 1,3mldzł, zysk netto przypadający akcjonariuszom jednostki dominującej wyniósł 396,7 mln zł – czyli o 88,3% więcej niż w 2020 roku, a EBIT 490,6mln zł – wzrost o 82,3% rok do roku. W 2021 roku deweloper podpisał ponad 4300 umów deweloperskich iprzedwstępnych wWarszawie, Gdańsku, Poznaniu iWrocławiu – co oznacza wzrost o57% w porównaniu do2020 roku. Spółka zawarła 4276 umów rezerwacyjnych netto i rozpoznała wprzychodach ok.2940 lokali.

Atal rozpoczął sprzedaż drugiego etapu inwestycji na poznańskiej Ławicy. Powstaną w nim 333 mieszkania. Wśród niskiej zabudowy deweloper zaplanował osiedlowy park z miejscami do rekreacji. Poznańska inwestycja Atal powstaje przy ul. Leśnych Skrzatów, na Ławicy. Druga część osiedla Zacisze Marcelin składa się z sześciu budynków. Za projekt odpowiada pracownia Archymetria. Architekci zaproponowali proste bryły budynków uzupełnionych o ceglane akcenty kontrastujące z biało-antracytową elewacją. Lokale zyskają metraże od 27 do 89 mkw. oraz układy od 1 do 4 pokoi. Uzupełnieniem będą balkony oraz duże okna doświetlające wnętrza. Lokale usytuowane na parterze posiadać będą indywidualne ogródki. Na terenie inwestycji przewidziano 357 pojedynczych oraz 43 rodzinne stanowiska w hali garażowej. Dodatkowo, na zewnątrz budynku zaprojektowano 58 miejsc parkingowych. Komórki lokatorskie stanowić będą kolejną przestrzeń do przechowywania nieużywanych na co dzień przedmiotów. Na terenie osiedla zaprojektowano rozwiązania ekologiczne takie jak: panele fotowoltaiczne, powietrzne pompy ciepła oraz miejsca postojowe do ładowania samochodów elektrycznych. Dla rowerzystów przygotowane zostaną stojaki rowerowe i stacje napraw rowerów. Dodatkowo zagospodarowane zostanie miejsce na łąki kwietne. Planowany termin oddania osiedla Zacisze Marcelin to III kwartał 2024 roku. Poza osiedlem Zacisze Marcelin Atal prowadzi w Poznaniu projekt Ptasiej 20 - kameralnej inwestycji na Grunwaldzie. W ofercie dewelopera są także mieszkania w Atal Warta Towers, 17-piętrowym budynku w dzielnicy Nowe Miasto.