
Puls Budownictwa
Aktualności z różnych sektorów branży budowlanej, plany rozwoju i działania kluczowych firm relacje z placu budowy oraz innowacyjne produkty i technologie dla budownictwa.

Cavatina przymierza się do kolejnego projektu w Katowicach
W stolicy Górnego Śląska deweloper biurowy i mieszkaniowy skomercjalizował projekt Global Office Park, obecnie buduje Grundmanna Office Park. Katowickie inwestycje Cavatiny - w realizacji i planowane - to niemal 130 tys. mkw. GLA i blisko 2tys. mieszkań. Najnowsza inwestycja Cavatiny w Katowicach, Grundmanna Office Park, zlokalizowany jest w centralnej części miasta. – Realizacja projektu Grundmanna wystartowała w grudniu ubiegłego roku. Aktualnie trwają prace związane z budową garażu podziemnego – informuje Tomasz Zydorek, Leasing Director – Katowice, Cavatina Holding. Za projekt kompleksu odpowiada zespół architektów Cavatina Group. Grundmanna Office Park oferujący 48 tys. mkw. powierzchni biurowej składać się będzie z dwóch 7-piętrowych budynków połączonych zielonym patio, ponad tysiąca naziemnych i podziemnych miejsc parkingowych oraz zielonej infrastruktury. W budynkach zaprojektowano przestrzenie co-workingowe o podwyższonym standardzie. Na parterach znajdą się lokale handlowo-usługowe m.in. restauracje, kawiarnie, pralnia, fryzjer, kwiaciarnia czy paczkomat. Najemcy budynków przy ulicy Grundmanna będą mieli do dyspozycji ponad 1 tys. mkw. zielonych tarasów oraz patio z boiskiem do gry w bule, ścieżkami rowerowymi i biegowymi. Na tyłach inwestycji, na nadbrzeżu rzeki Rawa, znajdzie się zewnętrza strefa relaksu z zielenią i małą architekturą. Deweloper planuje wypełnić wymagania certyfikacji w systemach: BREAAM oraz WELL Health-Safety Rating. Kolejne inwestycje w Katowicach Cavatina Group nie zamierza poprzestać na dotychczas znanych projektach realizowanych w Katowicach. Jak podaje spółka, w przygotowaniu są kolejne inwestycje, jednak ich szczegóły na razie pozostają tajemnicą. – Zabezpieczona przez nas baza gruntów w lokalizacjach typu „prime” pozwala nam na dalszy, szybki rozwój. Chcemy zaproponować miastu między innymi następny miastotwórczy obiekt typu mixed-use, który podobnie jak Global Office Park i Grundmanna, zlokalizowany będzie w centrum – komentuje Tomasz Zydorek. Realizacja planów pozwoli Cavatina Group na budowę portfolio składającego się z niemal 130 tys. mkw. GLA biur (czyli ok. 18% aktualnych zasobów biurowych Katowic) oraz 2 tys. mieszkań.

Chcesz uzyskać pełen dostęp do informacji o inwestycjach i zleceniach z całej Polski?
Wypróbuj bez zobowiązańW przypadku pytań dotyczących działania aplikacji zapraszamy do kontaktu z konsultantem poprzez czat lub:
Skontaktuj się
Orkiestra stroi instrumenty. Startuje budowa Sinfonia Varsovia Centrum
Na warszawskiej Pradze rusza budowa Sinfonia Varsovia Centrum - w pierwszym etapie inwestycji zaadaptowane zostaną trzy zabytkowe budynki dawnego Instytutu Weterynaryjnego. Całość planowanych robót wykona Korporacja Budowlana Doraco. Prace, wycenione na ponad 117 mln zł, potrwają dwa lata i umożliwią powrót Sinfonii Varsovii do całorocznego sezonu artystycznego. Korporacja Budowlana Doraco podpisała umowę z Sinfonią Varsovią na realizację pierwszej części inwestycji Sinfonia Varsovia Centrum. Całość projektu, włączając część drugą, zakłada modernizację pięciu zabytkowych budynków przy ulicy Grochowskiej 272 ibudowę nowej sali koncertowej naponad 1850 miejsc. Zwycięski projekt Atelier Thomas Pucher z Grazu wyłoniono w międzynarodowym konkursie architektonicznymw2010 r. W ramach zleconego Korporacji Budowlanej Doraco pierwszego etapu prac planowana jest modernizacja trzech zabytkowych, ponad 120-letnich budynków. Chodzi o budynek główny orazdwa pawilony dawnego Instytutu Weterynaryjnego mieszczące się odstrony ul.Grochowskiej. Realizacja inwestycji zajmie zgodnie z umową 24 miesiące, a przekazanie gotowych obiektów do eksploatacji planowane jest w pierwszej połowie 2025 roku. Wartość prac została ustalona na poziomie 117,4 mln zł brutto. – Cieszymy się, że po latach intensywnych przygotowań i wielu niepewności możemy nareszcie przystąpić do budowy – mówi Janusz Marynowski, dyrektor Sinfonii Varsovii. – To dla nas wszystkich, tak dla muzyków, pracowników biura, jak i dla mnie osobiście długo oczekiwana wiadomość. Za dwa lata znajdziemy się jako instytucja w zupełnie nowej, ekscytującej sytuacji. Pod koniec 2025 roku będziemy mogli zainaugurować poraz pierwszy w40-letniej historii orkiestry całoroczny sezon artystyczny – dodaje Janusz Marynowski. Docelowo w budynkach znajdą się przestrzenie edukacyjne idwie małe sale koncertowe. Realizowane tam będą koncerty kameralne oraz projekty edukacyjne skierowane doróżnorodnej publiczności. Przestrzenie tedoczasu ukończenia całej inwestycji będą służyć muzykom Sinfonii Varsovii doćwiczeń iprób. Powstaną tutaj również m.in.kawiarnia, restauracja iksięgarnia muzyczna. Dotychczas budynki te pełniły przede wszystkim funkcje gospodarcze. – Projekt łączy elementy konserwatorskie z potrzebą zastosowania najnowszych rozwiązań technologicznych. Poza gruntowną modernizacją trzech budynków inwestycja zakłada też wybudowanie nowego podziemnego obiektu technicznego. Będzie to mózg całego kompleksu z nowoczesnymi systemami sterowania BMS. Cały projekt będzie realizowany w oparciu o zaawansowany proces BIM – podkreśla Angelika Cieślowska, CEO Korporacji Budowlanej Doraco. W ramach pierwszego etapu prace obejmą również m.in.wstępne zagospodarowanie terenu podplanowany ogród,lokalizację podjazdu Kiss and Ride odstrony ul.Terespolskiej orazpostawienie fundamentów ażurowej ramy okalającej całość ogrodu, a stanowiącej ważny element koncepcji architektonicznej kompleksu. Drugi etap Z kolei w drugim etapie ma powstać nowy obiekt Sinfonia Varsovia Centrum, w którym znajdzie się kilka sal koncertowych, wtym ta największa wPolsce. W budynku zaprojektowano również przestrzenie dla młodych artystów (Akademia Sinfonia Varsovia, rezydencje artystyczne, ćwiczeniówki), studio nagraniowe, pomieszczenia przeznaczone na zajęcia edukacyjne dla mieszkańców Warszawy. Przewidziano także miejsce na kawiarnię muzyczną i restaurację, a ogród zostanie połączony zprzyległym Parkiem Obwodu Praga AK.

Osiedle Orawska Vita - nowa inwestycja Develii we Wrocławiu
Orawska Vita to nowa inwestycja firmy Develia we Wrocławiu. W pierwszym etapie osiedla, zaprojektowanego przez pracownię Dziewoński-Łukaszewicz Architekci, na zielonym Ołtaszynie powstaną dwa budynki z 205 mieszkaniami. Inwestycja powstanie w rejonie ulic Łubinowej i Orawskiej. Autorem projektu architektonicznego Orawska Vita jest pracownia Dziewoński-Łukaszewicz s.c. Architekci. W trzykondygnacyjnych budynkach powstanie 205 mieszkań - odkompaktowych lokali dwupokojowych, liczących 33 mkw., po przestronne apartamenty o powierzchni 96 mkw. Wszystkie zostały zaprojektowane w taki sposób, aby możliwe było wydzielenie zacisznych stref do pracy zdalnej. Mieszkania na najwyższych kondygnacjach będą miały nawet do 4 metrów wysokości. Duże okna zagwarantują odpowiednie doświetlenie. Do każdego przypisane są także powierzchnie zewnętrzne w postaci balkonu, loggii lub obszernego ogródka. W części powstaną również ogrody zimowe. W budynkach zainstalowane zostaną cichobieżne windy. Do dyspozycji mieszkańców Orawska Vita zostanie oddana podziemna hala garażowa z 213 szerokimi miejscami postojowymi, 158 komórkami lokatorskimi i 30 boksami rowerowymi. Goście będą mogli zaparkować przy ul. Orawskiej na miejscach postojowych ogólnodostępnych. Inwestycja dostosowana będzie do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Zamontowane na dachu panele fotowoltaiczne pozwolą płacić niższe rachunki za eksploatację części wspólnych. Ruch kołowy będzie odbywał się poza terenem osiedla. Wewnętrzne dziedzińce i przestrzenie wokół budynków zostaną zadrzewione i zakrzewione. Na terenie inwestycji zaprojektowano dwa place zabaw, rowerownię, rozbudowaną strefę rekreacyjną oraz zielony szlak pieszo-rowerowy. Przed wejściami do wybranych klatek schodowych staną również stacje naprawcze dla rowerów. Rozpoczęcie budowy pierwszego etapu osiedla przewidziane jest na II kwartał 2023 r.

Drugi Skyliner. Na warszawskiej Woli wyrośnie 130-metrowy biurowiec
Grupa Karimpol otrzymała pozwolenie na budowę drugiego etapu kompleksu Skyliner. Biurowiec o wysokości 130 metrów powstanie przy Rondzie Daszyńskiego na warszawskiej Woli. Rozpoczęcie realizacji drugiej fazy kompleksu zaprojektowanego przez pracownię APA Wojciechowski Architekci jest planowane na jesień tego roku. Nowy warszawski biurowiec Skyliner II ma liczyć 24 000 mkw. powierzchni rozmieszonej na 28 kondygnacjach. Większość powierzchni użytkowej – 23 000 mkw. zostanie przeznaczona na biura. Lokale handlowo-usługowe zajmą blisko 1000 mkw. Pod względem architektonicznym budynek będzie nawiązywał do pierwszej fazy kompleksu Skyliner oddanego do użytku na początku 2021 roku i w naturalny sposób dopełni pozostałą przestrzeń działki. Oba wieżowce Grupy Karimpol połączy wspólne podium. To w drugiej fazie inwestycji będzie w pełni przeszklonym foyer wejściowym z otwartym, podświetlonym, dwukondygnacyjnym holem i antresolą. Całość wnętrza wypełni bujna roślinność naturalna. Łącznie ogólnodostępne podium kompleksu będzie posiadało 4.500 mkw. powierzchni przeznaczonej na strefę handlowo-usługową, z której będą mogli korzystać zarówno najemcy, jak i okoliczni mieszkańcy. – Już przy pierwszej fazie kompleksu Skyliner wysoko postawiliśmy sobie poprzeczkę. To ikoniczny i ponadczasowy budynek, który stał się poniekąd symbolem rozwoju biznesowego Woli. Przy projektowaniu drugiego biurowca chcieliśmy, żeby obydwa budynki były ze sobą spójne, uzupełniały się architektonicznie i dobrze się wspólnie czytały, ale także, by każdy z nich miał swój charakter i był wyjątkowy – mówi Michał Sadowski, architekt, współwłaściciel i wiceprezes zarządu, APA Wojciechowski Architekci. – Bryła drugiego etapu inwestycji jest ukształtowana w sposób podobny do naszego myślenia o całym Skylinerze. W jego drugiej odsłonie zobaczymy m.in. bardzo charakterystyczną górę budynku podkreśloną wyjątkowymi, zielonymi ogrodami, zlokalizowanymi w jego południowo-zachodniej części na uskokowo zaprojektowanych tarasach, z których będzie można korzystać nie tylko w czasie pracy – opowiada Michał Sadowski. Skyliner II będzie wypełniony zielenią od wejścia aż po dach. Na najwyższych kondygnacjach budynku zostały zaprojektowane tarasy-ogrody o łącznej powierzchni blisko 900 mkw. Ich projektantem jest biuro projektowe RS Architektura Krajobrazu. Każdy z nich będzie miał swój indywidualny charakter i różnorodne możliwości przeznaczenia. Taras na najwyższym poziomie budynku o powierzchni 570 mkw. posiada zaprojektowany mini amfiteatr ze sceną, zewnętrzne przestrzenie coworkingowe, a także przestrzeń do wykorzystania na eventy. Wszystkie tarasy połączą zewnętrzne schody. Będą one obsługiwane również przez windę. Zwieńczeniem Skylinera II będzie charakterystyczna również dla pierwszej fazy „latarnia“ podkreślająca jego najwyższy architektoniczny fragment w północno-wschodnim narożniku biurowca. Dominanta budynku, podobnie jak w pierwszej inwestycji Karimpolu, zostanie podświetlona i dodatkowo podkreślona charakterystyczną żyletką z betonu ryflowanego. Dla osób zmotoryzowanych użytkowników kompleksu przewidziano 5-kondygnacyjny parking podziemny z miejscami na ponad 200 samochodów oraz strefą rowerową na 100 jednośladów. Wzdłuż nowego biurowca zostaną posadzone kolejne drzewa, krzewy i inne rośliny, które stworzą deptak łączący inwestycje biurowe przy Rondzie Daszyńskiego z sąsiadującymi z nimi projektami mieszkaniowymi. W 2022 roku zostały już wykonane pierwsze prace przygotowawcze w części podziemnej. Firma Warbud zrealizowała ściany szczelinowe pod przyszły parking podziemny oraz przebudowała istniejące sieci. Skyliner II otrzymał w marcu br. prawomocne pozwolenie na budowę. Obecnie Grupa Karimpol rozpoczęła proces wyłonienia generalnego wykonawcy inwestycji. Budowa ma się rozpocząć jesienią br. Inwestor będzie ubiegał się o certyfikat BREEAM na poziomie „outstanding” i podobnie jak w przypadku pierwszego etapu planuje zasilanie budynku z odnawialnych źródeł energii.

Atlas Ward buduje zakład recyklingu baterii
W Zawierciu rozpoczęła się budowa zakładu recyklingu baterii litowo-jonowych, będzie to jeden z pierwszych i największych obiektów tego typu w Europie. Generalny wykonawca Atlas Ward Polska realizuje inwestycję na zlecenie Elemental Strategic Metals – spółki należącej do Grupy Elemental Holding. Powierzchnia działki, przeznaczonej pod kompleks, wynosi 500000 mkw. W nowym zakładzie Elemental, który realizuje krakowski oddział Atlas Ward Polska, odzyskiwane będą metale przemysłowe i szlachetne z baterii i akumulatorów, wykorzystywanych m.in. w pojazdach elektrycznych, laptopach i telefonach komórkowych. Pozyskane w Zawierciu lit, kobalt, platyna, pallad czy rod będą mogły być ponownie wykorzystywane w procesach produkcji wartościowych metali, służących m.in. jako wsad do nowych baterii. – To bardzo ambitny projekt zarówno pod względem skali, technologii, jak i nowoczesnej oraz bardzo oczekiwanej finalnej produkcji. Cieszymy się, że nasze wieloletnie doświadczenie w budowie obiektów produkcyjnych i ochrony środowiskowej zostało docenione przez Elemental Strategic Metals, i że to właśnie nasza spółka bierze udział w realizacji tego niezwykle istotnego dla zrównoważonej gospodarki przedsięwzięcia - mówi Piotr Nowak, Dyrektor krakowskiego oddziału Atlas Ward Polska. W ramach inwestycji powstanie kompleks obiektów o łącznej powierzchni blisko 23500 mkw., składający się z siedmiu budynków: hal recyklingu baterii LIBs, pirometalurgii oraz rafinacji, magazynu baterii z warsztatem, oczyszczalni ścieków technologicznych, biurowca i budynku portierni. Proces budowy został zaplanowany w sposób umożliwiający realizację wszystkich obiektów jednocześnie. W kompleksie znajdą się m.in. systemy oczyszczania powietrza i wody. W sąsiedztwie budynków powstanie również farma fotowoltaiczna, która będzie zasilać kompleks w energię odnawialną. – Każdy z budynków będzie zindywidualizowany pod względem rozwiązań technicznych, dostosowanych do specyficznych potrzeb i przeznaczenia danego obiektu. Chodzi tu przede wszystkim o rozwiązania dotyczące obciążeń, geometrii, a także klas korozyjności środowiska. Wykorzystanych zostanie ponadto wiele suwnic technologicznych. Nowy kompleks Elemental projektujemy w technologii BIM, co znacząco ułatwia i przyspiesza realizację inwestycji – mówi Michał Szcześniak, Dyrektor Realizacji w krakowskim oddziale Atlas Ward Polska. Zakończenie prac budowlanych planowane jest na IV kwartał 2023 roku. Zakład po uruchomieniu zaoferuje 200 nowych miejsc pracy.

Nowa inwestycja PGE w Bydgoszczy
PGE Energia Ciepła z Grupy PGE otrzymała pozwolenie na budowę niskoemisyjnego źródła kogeneracyjnego, zasilanego paliwem gazowym, w Elektrociepłowni Bydgoszcz II. Wykonawcą inwestycji jest konsorcjum Polimex Energetyka oraz Polimex Mostostal. Przedmiotem umowy inwestycji w Elektrociepłowni Bydgoszcz II jest realizacja, w formule „pod klucz”, usług i dostaw, mających na celu zaprojektowanie i zabudowę pięciu agregatów kogeneracyjnych opartych na silnikach gazowych o mocy łącznej 52,6 MWe oraz źródła rezerwowo-szczytowego (gazowego kotła wodnego, elektrodowego kotła wodnego oraz gazowej wytwornicy pary) o mocy łącznej ponad 70 MWt. Wykonawcą inwestycji jest konsorcjum Polimex Energetyka oraz Polimex Mostostal, a jej zakończenie zaplanowane zostało na I kwartał 2025 roku. - Uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę niskoemisyjnego źródła kogeneracyjnego w bydgoskim Oddziale PGE Energia Ciepła daje nam zielone światło do rozpoczęcia intensywnych prac. To ważna inwestycja dla miasta, która zapewni bezpieczeństwo dostaw ciepła i energii elektrycznej dla mieszkańców, a także wpłynie na poprawę jakości powietrza - powiedział Sebastian Wasilewski, dyrektor PGE Energia Ciepła Oddział Elektrociepłownia w Bydgoszczy. W PGE Energia Ciepła w Bydgoszczy obecnie realizowana jest również budowa czterech wodnych kotłów gazowych o mocy 9,5 MWt każdy w Elektrociepłowni Bydgoszcz I, znajdującej się na bydgoskich Jachcicach. Ich zadaniem będzie produkcja ciepła na potrzeby ogrzewania i dostarczania ciepłej wody użytkowej dla części mieszkańców Bydgoszczy. Inwestycja ma się zakończyć jeszcze w tym roku.

Erbud stawia na budownictwo przemysłowe i OZE
W 2022 roku Grupa Erbud zwiększyła przychody o prawie jedną czwartą, zaś zysk netto zanotował spadek o niemal połowę. W tym roku wiatru w skrzydła dostanie spółka córka Onde, która specjalizuje się w OZE. W planach są inwestycje na ponad 90 MW oraz wejście na kilka rynków zagranicznych. Grupa Erbud wypracowała w 2022 r. 3856 mln zł sprzedaży, wobec 3102 mln zł rok wcześniej (+24,3 proc. r/r). Jednocześnie spółka osiągnęła 33,8 mln zł znormalizowanego zysku operacyjnego oraz 11 mln zysku netto, podczas gdy w 2021 r. było to – odpowiednio – 90,8 mln zł i 21,3 mln zł. Spadek rentowności Grupy to efekt skoku cen materiałów budowalnych, który nie mógł być w pełni zrekompensowany waloryzacją i renegocjacją kontraktów. Do tego wzrost inflacji – a co za tym idzie stóp procentowych - oraz ponad dwukrotny (+21,6 mln zł) koszt obsługi długu, który obciążył zysk netto. Krajowe budownictwo kubaturowe, odpowiadające za ponad połowę przychodów Grupy, w 2022 r. osiągnęło niemal 2 mld zł przychodów, o 61,5% więcej niż w analogicznym okresie 2021 r. Segment, pomimo trudnych warunków rynkowych, wypracował najwięcej, bo 17,2 mln zł zysku operacyjnego. Drugi najbardziej dochodowy obszar to wykonawstwo OZE, realizowane przez giełdową spółkę córkę Onde, który zapewnił w 2022 r. ponad 16 mln zł. Segment usług dla przemysłu, rozwijany w kraju i zagranicą, przyniósł w 2022 r. niemal 650 mln zł, wypracowując wynik operacyjny na poziomie odpowiednio: 18,1 mln zł w porównaniu do 492 mln zł przy wyniku 21,2 mln zł uzyskanych w roku poprzednim. W obszarze budownictwa przemysłowego zarząd Erbudu widzi kierunek rozwoju. – Obecny rok, miejmy nadzieję, że spokojniejszy, będzie dla nas szczególnie istotny w dwóch obszarach, gdzie poczyniliśmy największe inwestycje. Nasza spółka córka – giełdowe Onde specjalizująca się w OZE – powinna dostać wiatru w skrzydła. Po pierwsze w związku z liberalizacją ustawy odległościowej, która pozwoli inwestorom lokować farmy wiatrowe w nowych, dotychczas niedostępnych miejscach. Po drugie dzięki intensywnym działaniom rozwojowym zagranicą. I wreszcie dlatego, że ma plany zdynamizowania projektów deweloperskich, które realizuje na własny rachunek – podkreśla Dariusz Grzeszczak, prezes Erbudu. Rozwój w sektorze OZE Grupa Erbud na koniec grudnia 2022 roku zgromadziła portfel zewnętrznych zamówień o wartości 2,55 mld zł. Dodatkowo należy doliczyć projekty własne OZE spółki Onde wyceniane na 1,17 mld zł. W pierwszym kwartale 2023 r. Erbud podpisał kontrakty o wartości 431 mln zł. – Obserwujemy spowolnienie inwestycyjne, które dotknie przede wszystkim segment budownictwa kubaturowego, gdzie spadek może wynieść 10-20 proc. rok do roku, ale nie widzimy w tym żadnego kłopotu. Działalność spółki Mod21 otwiera nam nowe możliwości. Przewidujemy na następne 10 lat otwarcie rynku na produkcję zielonej energii, poza tym szykują się wielkie inwestycje takie jak offshore i CPK, drogi i autostrady, także inwestycje wojskowe. Całe budownictwo przemysłowe, na którym będziemy się koncentrować w kolejnych latach, ma dużą przyszłość – uważa Dariusz Grzeszczak. W 2022 r. spółka Onde, odpowiedzialna za sektor OZE, odnotowała 1 mld 100 mln zł przychodów, portfel zleceń spółki na koniec roku wynosił ok. 900 mln zł, w I kwartale 2023 r. powiększył się o dodatkowe ok 160 mln zł. W 2022 r. Onde zaczęło działalność i pierwszy kontrakt na rynku litewskim, w I kwartale 2023 podpisano kolejne umowy o wartości 26 mln euro. Jak podaje prezes Paweł Średniawa, spółka ma w planach wejście także na rynek estoński, łotewski i rumuński. W najbliższym czasie spodziewana jest sprzedaż pierwszej farmy fotowoltaicznej Cyranka, środki ze sprzedaży zostaną przeznaczone na rozwój kolejnych własnych projektów - inwestycje na ponad 90 MW mają pozwolenie na budowę, realizacja części z nich rozpocznie się w najbliższych miesiącach. Spore nadzieje zarząd Onde wiąże z rynkiem farm morskich offshore. Budownictwo modułowe Drugim obszarem, co do którego Erbud ma szczególne plany, jest budownictwo modułowe. Na ponad 21 tys. mkw. hal w podtoruńskim Ostaszewie produkowane są obiekty modułowe z drewna, przeznaczone w pierwszej kolejności na rynek niemiecki. Spółka w I kwartale 2023 r. podpisała kontrakty na kwotę 135,6 mln zł netto, realizując tym samym niemalże połowę zaplanowanych przychodów na ten rok. – Planujemy w tym roku zrealizować co najmniej 300 mln zł przychodów z tej działalności – zapowiada Dariusz Grzeszczak. Wejście w obszar budownictwa modułowego jest elementem strategii transformacji Erbudu w stronę ekologicznego budownictwa. Spółka chce m.in. uzyskać do 2030 roku neutralność klimatyczną w zakresie pośrednich emisji, oraz 20 proc. udziału energii odnawialnej w miksie energetycznym już do 2025 r.